Cần cảnh giác với những Dấu hiệu lừa đảo và cách thức phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi lừa đảo qua điện thoại

Trong thời gian vừa qua liên tục xuất hiện các dấu hiệu lừa đảo trên mạng viễn thông; mạng xã hội do kẻ xấu thực hiện. Tình trạng nêu trên mặc dù đã được Nhà nước và ngành chức năng các cấp đề ra nhiều giải pháp ngăn chặn, đồng thời liên tục cảnh báo người dân thông qua những hình thức tuyên truyền, tuy nhiên tình trạng lừa đảo này vẫn đang tiếp tục diễn ra, gây bức xúc và thiệt hại về kinh tế đối với nhân dân. Trước tình trạng nêu trên, ngày 18/01/2024, Sở Thông tin và truyền thông đã có công văn số 128/STTTT về việc nâng cao cảnh giác đối với các tin nhắn rác; cuộc gọi lừa đảo … Trong đó nêu “ … Thời gian gần đây, một số đối tượng đã lợi dụng mạng viễn thông, internet để thực hiện các cuộc gọi lừa đảo, như: Các đối tượng tự xưng là cán bộ, lãnh đạo các sở, ngành gọi điện đến các tổ chức, cá nhân thông tin một nội dung không đúng sự thật gây hoang mang và làm ảnh hưởng đến uy tín của các đồng chí lãnh đạo, làm mất an ninh, trật tự trên địa bàn tỉnh…”. Từ công văn trên, ngày 31/01/2024, UBND huyện đã có công văn số 305/UBND về việc nâng cao cảnh giác đối với các tin nhắn rác; cuộc gọi lừa đảo, đồng thời đưa ra một số nội dung khuyến cáo và hướng dẫn Nhân dân thực hiện tốt một số nội dung sau

I. Một số dấu hiệu cần chú ý phòng tránh lừa đảo qua điện thoại:

Qua công tác giám sát, theo dõi phản ánh của người dùng trên hệ thống tiếp nhận phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi rác thông qua đầu số 5656, 156, Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp không gian mạng Việt Nam (VNCERT/CC) – Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông liên tục ghi nhận các phản ánh từ người dân khi nhận được các cuộc gọi lừa đảo qua điện thoại để lấy cắp thông tin cá nhân người dùng. Để ngăn ngừa các mối đe dọa này, Trung tâm VNCERT/CC đã thống kê các dấu hiệu cần chú ý để người dân có thể phòng tránh lừa đảo qua điện thoại, như sau:

1. Những cuộc gọi tự xưng là cơ quan chức năng:

Biến tướng thành nhiều hình thức tinh vi và nguy hiểm, các đối tượng xau giả danh cơ quan công an, tòa án, bệnh viện hoặc các tổ chức có uy tín để lừa dối, đe dọa và gây áp lực tâm lý cho người dân. Nạn nhân của các cuộc gọi lừa đảo kiểu này thường là những người cao tuổi, ít giao tiếp xã hội, không có thông tin mới. Mặc dù đã có nhiều cơ quan chức năng và báo chí cảnh báo về hình thức lừa đảo này, tuy nhiên vẫn có nhiều người vô tình bị mắc bẫy. Một số hành vi lừa đảo thông qua cuộc gọi giả danh cơ quan nhà nước như giả danh cán bộ công an, viện kiểm sát, tòa án, nhân viên bệnh viện… yêu cầu cung cấp thông tin để xử lý vụ án; chuyển tiền ngay để nhận gửi bưu phẩm hoặc giấy triệu tập phục vụ điều tra… Theo quy định của pháp luật, để làm việc với người dân, cơ quan chức năng sẽ trực tiếp gửi giấy mời, giấy triệu tập hoặc gửi qua Công an địa phương và không yêu cầu người dân cung cấp tài khoản ngân hàng để phục vụ điều tra. Người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng, mã OTP và chuyển tiền cho các đối tượng. Vì vậy, nếu nhận được cuộc gọi tự xưng là công an, nhân viên tòa án… người dân cần cảnh giác và bình tĩnh giải quyết.

2. Yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân sau đó chuyển khoản:

Đây là dấu hiệu lừa đảo đang phổ biến nhất hiện nay: kẻ lừa đảo sẽ yêu cầu người dùng cung cấp thông tin cá nhân như: đầy đủ họ tên quê quán, số điện thoại, số CMND – căn cước công dân, số thẻ tín dụng, mật khẩu hay thông tin tài khoản ngân hàng. Một ví dụ cụ thể như sau: “Xin chào, tôi là đại diện của ngân hàng xxx. Tài khoản của bạn sắp bị khóa và phong tỏa tiền mặt; chúng tôi cần thông tin tài khoản của bạn để xác minh và giải quyết vấn đề này. Bạn vui lòng cung cấp cho tôi số tài khoản và mật khẩu của bạn?” Dễ dàng nhận thấy, kẻ lừa đảo sẽ khởi đầu bằng cách giả mạo một “vấn đề” sau đó yêu cầu bạn cung cấp thông tin tài khoản hoặc chuyển khoản tiền để “giải quyết vấn đề”. Nếu bạn cung cấp thông tin của mình, kẻ lừa đảo có thể truy cập vào tài khoản và lấy cắp tiền của bạn. Vì vậy, nên cẩn thận với yêu cầu cung cấp thôngtin cá nhân, tài khoản ngân hàng từ những cuộc điện thoại không rõ người gọi.

3. Những cuộc gọi từ những số lạ, đầu số lạ:

Để spam số lượng lớn, kẻ lừa đảo cũng thường sử dụng số điện thoại không đăng ký, đầu số lạ, những cuộc gọi hay tin nhắn đến từ nước ngoài sẽ xuất hiện ký hiệu cộng (+) hoặc 0 ở đầu số, và hai chữ số tiếp theo không phải là 84 – mã số quốc gia của Việt Nam để thực hiện cuộc gọi.

Vậy nếu nhận được cuộc gọi từ số điện thoại không phải là một số điện thoại cố định hay di động thông thường hoặc không liên quan đến một tổ chức hay đơn vị nào đó, đó có thể là một dấu hiệu lừa đảo.

4. Những cuộc gọi kèm theo lời mời chào hấp dẫn, không thực tế:

Không chỉ giả danh cơ quan chức năng, kẻ lừa đảo còn giả danh các công ty, doanh nghiệp hoặc ngành nghề khác nhau, như bưu điện, xổ số, du lịch, giải trí… rồi liên lạc với người dân thông qua điện thoại hoặc tin nhắn. Những cuộc gọi này nội dung thường báo tin người dân đã trúng thưởng một phần quà hay chương trình khuyến mãi có giá trị cao hoặc đang có bưu phẩm từ nước ngoài gửi về.

Tuy nhiên, để nhận được phần thưởng, người dân bị yêu cầu mua một sản phẩm hoặc chuyển trước một khoản tiền. Điều này đặc biệt rất nguy hiểm vì khi người dân điền thông tin cá nhân vào các đường link website giả mạo do cácđối tượng gửi đến, tài khoản ngân hàng sẽ bị chiếm đoạt, tài sản bị lấy cắp.

II. Hướng dẫn cách thức phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi rác:

1. Phản ánh về cơ quan Công an nơi gần nhất để trình báo vụ việc hoặc Sở Thông tin và Truyền thông (điện thoại: 02373.713.995, email: bcvt.stttt@thanhhoa.gov.vn) để phối hợp xử lý.

2. Phản ánh qua Hệ thống tiếp nhận phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi rác qua tổng đài 5656 hoặc 156 của Bộ Thông tin và Truyền thông với 03 cách như sau:

Cách 1: Nhắn tin theo cú pháp:

- Phản ánh cuộc gọi rác: V (Số điện thoại - nguồn phát tán); (Nội dung cuộc gọi rác) gửi 5656 (hoặc 156).

- Phản ánh cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo: LD (Số điện thoại - nguồn phát tán); (Nội dung cuộc gọi có dau hiệu lừa đảo) gửi 5656 (hoặc 156).

Cách 2: Gọi tới đầu số 156 để cung cấp thông tin (về số điện thoại vừa thực hiện cuộc gọi có dấu hiệu thực hiện cuộc gọi rác, cuộc gọi lừa đảo, tríchdẫn một số nội dung liên quan...) theo hướng dẫn của bộ phận chăm sóc khách hàng của các nhà mạng.

Cách 3: Phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi rác và thực hiện theo hướng dẫn tại website https://thongbaorac.ais.gov.vn

Trên đây là một số nội dung khuyến cáo và hướng dẫn thực hiện các biện pháp phản ánh trình trạng lừa đảo. Kính mong toàn thể Nhân dân nêu cao cảnh giác và kịp thời phản ánh về cơ quan chức năng khi nhận được các cuộc gọi, tin nhắn lừa đảo./.

Ngọc Thứ - CC VHXH thực hiện